Hillegom kent twee soorten monumenten: rijksmonumenten en gemeentelijke monumenten. Daarnaast heeft Hillegom het gebied rondom het Kerkplein aangewezen als beschermd dorpsgezicht. Dit geldt ook voor de omgeving rond de Mariastraat en de Sixlaan. Rijksmonumenten zijn minstens vijftig jaar oud en van nationaal belang door cultuurhistorische waarde, hun schoonheid of hun wetenschappelijke betekenis. Zij zijn door de rijksoverheid aangewezen. De gemeente Hillegom heeft ook zelf objecten aangewezen als gemeentelijk monument. Het betreft niet alleen oude woonhuizen, maar ook kerken, een trafohuisje en een zitbank.

Rijksmonumenten:

De Grote Pomp (Houttuin, nabij Hoofdstraat 140).
Natuurstenen waterpomp, gebouwd 1740 door Jan Six, getuige de wapenstenen.Deze ambachtsheer van Hillegom liet een put op De Houttuin slaan om het dorp van vers water te voorzien. De pomp was in werking totdat Hillegom in 1925 waterleiding kreeg. In 1983 is de pomp gerestaureerd.

De Maartenskerk (Kerkplein 1).
Op de plaats waar in 1248 al een kapel stond, is kort daarna de Maartenskerk gebouwd. Het schip van de kerk is rond 1575 verwoest tijdens de strijd tussen Spanjaarden en Geuzen. In 1929 is het gedeelte tussen toren en koor herbouwd. De toren overleefde een brand in 1978.

Het Schoutenhuis (Hoofdstraat 142).
Herenhuis, rond 1810 gebouwd voor J.J. Huijser, schout van Hillegom, op de plaats van twee bakkerijen. Symmetrische lijstgevel, Engelse schuiframen met blinden en stoeppalen.Van 1824 tot 1974 was het huis in gebruik als dokterspraktijk voor vele huisartsen.

’t Hof van Hillegom (Hoofdstraat 115).
Rond 1340 vergaderplaats van de Hollandse edelen. In 1481 is het huis afgebrand en herbouwd als buitenplaats. Het huis is sindsdien vele malen verbouwd; de huidige voorgevel is kort na 1804 in Engelse stijl gerenoveerd. Sinds 1903 is ’t Hof in gebruik als gemeentehuis.

Bollenschuur (Zuider Leidsevaart 2B).
Schuur voor het drogen en verwerken van bloembollen, in 1906 gebouwd voor bloembollenkweker J. Ruigrok Wz. Gebouwd met mansardekap en hijsbalk. Aan de houten ventilatiedeuren is te zien dat de bloembollen hier aan de lucht gedroogd werden. Gerestaureerd tot woonhuis in 2014.

Huize Eendracht (Weeresteinstraat 126).
Deze villa van de bloembollenkwekersfamilie Van Til-Rijnsburger is gebouwd in 1883. Van dit type woonhuis met bollenschuur stonden er veel meer in Hillegom. De villa heette eerst Huize Nelly. De serre aan de zuidkant is origineel. De naastgelegen bollenschuur is afgebroken.

Het Klokgeveltje (Hoofdstraat 140).
Dit is één van de oudste huizen van Hillegom. Op de kopse gevel staat 1694, maar het pand stond er al in 1634. Hier woonden en werkten bierstekers, bakkers, slagers en bloemisten. Sinds 1975 weer woonhuis. De kelder onder de opkamer van het pand waar nu Chocolaterie Pierre gevestigd is, hoort bij het Klokgeveltje.

Gemeentelijke monumenten: